Heel-Hard-Werken

Ons veldwerk zit er op, en daarmee ons onderzoek ook bijna. De twee weken veldwerk in de Tana Delta waren ontzettend interessant, maar ook heel vermoeiend. We begonnen met het interviewen van allerlei plaatselijk ministeries. Vervolgens hebben we met de verschillende gemeenschappen die in het gebied leven gesproken, en met mensen van allerlei ander soortige organisaties die iets van doen hebben met water management. Het was heel interessant om de verschillende visies op de situatie te horen. Al deze interviews werden min of meer geregeld door iemand van Nature Kenya, de NGO die ons daar ontving. Dat was enerzijds ontzettend fijn, want wij zouden niet weten waar we moesten beginnen met mensen contacten. Anderzijds was het soms ook lastig, gezien we zelf zo weinig invloed hadden op onze dagbesteding. Soms wisten we aan het begin van de dag nog niet wie we die dag zouden gaan interviewen, nou dat vereist een hoop flexibiliteit in een omgeving die sowieso al in niets lijkt op wat je gewend bent. Daarbij vielen we daar gewoon ontzettend op en wilde iedereen natuurlijk met ons praten. Maargoed, die gesprekken gingen natuurlijk allemaal over hetzelfde. Ik heb denk ik minstens aan 20 verschillende mensen verteld heb hoe het weer in Nederland is, hoe ons schoolsysteem in mekaar zit en dat we onder zeeniveau wonen in Nederland. Iedereen schijnt te weten dat wij in Nederland de zee wegduwen om land te maken om op te wonen. Dat vinden ze maar wat raar. Nou en als ze er vervolgens achterkomen dat ik uit Den Haag kom, dan gaan de remmen los, oeh aah, what? Iedereen hier kent Den Haag namelijk, maar dan ook echt bijna iedereen. Het leeft hier namelijk ontzettend omdat dat proces tegen de president nu bezig is natuurlijk. Maargoed, verder dan dit soort oppervlakkige gesprekken komt het meestal niet. Logisch ook wel, mensen in dat gebied leven in zo'n compleet andere wereld, dan zijn je gespreksonderwerpen toch vrij beperkt. Behalve misschien met Ibrahim, hij was net nieuw bij Nature Kenya en heeft ons bijna de hele tijd begeleid. Eerst was ie nog wat verlegen en zei hij niet zoveel, maar later kwam hij wat meer los, en bleek hij een bron van informatie. Hij is namelijk Orma, een pastoralistische (dat wil zeggen, leeft van vee) gemeenschap die in de Tana Delta leeft. Hij was zelf jong en redelijk opgeleid (middelbare school afgemaakt), dat maakte het heel interessant om zijn visie op de situatie te horen. De meeste plaatselijke bevolking is namelijk ongeschoold, en heel arm. De poverty rate in dit gebied is geloof ik 76%. Maargoed, hij kon dus ook extra uitleg geven over gewoontes en dergelijke van zijn volk. En hij was ook ontzettend geïnteresseerd in hoe alles bij ons ging. Op een gegeven moment hadden we een gesprek met hem over trouwen. Hij vertelde dat hij eigenlijk al aan de late kant was met trouwen (25 jaar). Maar hij wilde in November trouwen. Dus wij vroegen, oh ok, weet je al met wie dan? Nee dat wist hij nog niet, maar hij had wel vijf meisjes op het oog, al hoefde hij er maar één. In principe kon hij er gewoon één uitkiezen, maar hij wilde een geschoold meisje, zodat zij ook kon werken en zijn kinderen een betere toekomst zouden hebben. Het was heel grappig om te zien hoe hij enerzijds redelijk ontwikkeld was, maar anderzijds toch ook vasthield aan de oude gebruiken van zijn volk. Dat is sowieso iets wat ik bij alle volken opvallend vond. Mensen leven enerzijds nog wel op hun eigen authentieke manier, maar willen anderzijds ook graag ontwikkelen. Ik denk dat mensen in het westen soms het leven van lokale volkeren romantiseren, het idee dat de originele manier van leven van deze mensen behouden moet worden. Als je echter met ze gaat praten, blijkt dat ze dat helemaal niet willen. Ze willen het liefst een vast huis, educatie voor hun kinderen, elektriciteit, kortom, ze willen leven zoals wij leven. Ze willen helemaal niet perse rondtrekken met hun vee, maar dat doen ze nou eenmaal omdat ze geen andere opties hebben, door gebrek aan kennis en geld. Zoals de dorpsoudsten antwoorden op de vraag hoe ze de toekomst graag zouden zien: We willen vliegen in een vliegtuig, zoals jullie doen. Het ziet er voor ons heel vredig en gezellig uit, al die hutjes, maar het is eigenlijk gewoon een heel zwaar leven. Dat was wel even een reality check. Maar ik geloof wel dat we een goed beeld van de situatie hebben gekregen, ook wat betreft het water management. Dat mag ook wel na 21 interviews. Ik ben inmiddels ook wel echt klaar met dat interviewen, ik heb gewoon geen zin meer om mensen vragen te stellen.
Tijdens ons veldwerk in de Tana Delta hebben we voornamelijk in Garsen gezeten, of dat wil zeggen, 10km bij Garsen vandaan was ons guesthouse. Omdat we nog een aantal interviews met mensen van de overheid moesten doen, zijn we woensdag naar Hola vertrokken, een stad ten noorden van Garsen. Nou wij zaten natuurlijk in de meest gammele bus die we hadden kunnen uitkiezen. En de weg zat vol gaten, zodat het net was of je in een computerspelletje zat en de gaten in de weg moest ontwijken. Het busje waarin wij zaten rammelde zo erg dat ik gewoon hoofdpijn kreeg van het lawaai. Ik kom nog eens doof terug uit Afrika. In Hola werden we opgevangen door iemand die Dominque, degene van Nature Kenya, kende. Hij begeleide ons naar de mensen die we wilde spreken etc. Vervolgens gingen we bij hem thuis thee drinken. Nou volgens mij was hij maar wat blij dat wij op bezoek kwamen. Hij werkte namelijk voor de overheid, en die hadden hem naar Hola overgeplaatst. Zijn gezin woonde nog in Kitui, 24 uur reizen vanaf Hola, dus hij had eigenlijk helemaal niets in Hola, en was dus blij met wat afleiding. Dat was iets wat me al eerder was opgevallen, heel veel mensen die in de Tana Delta werken komen er niet vandaan, en hebben hun gezin nog ergens anders wonen. Peter, degene die ons in Hola rondleidde, zei dat dit kwam omdat de ongeschooldheid in de Tan Delta zo hoog is, dat er geen lokale mensen zijn om overheidswerk te doen. Dus plaatsen ze er andere mensen. Ik vond dat behoorlijk triest om te zien. Daar kun je je toch niets bij voorstellen, dat je je gezin maar één keer in de maand ziet (maximaal), en verder voortdurend in je eentje in een stadje zit waar je niets mee hebt.
De volgende dag om half 7 's ochtends zaten wij al in de bus richting Mombasa. Twee uur later, anderhalf uur te laat, besloot de bus dan eindelijk om te vertrekken. Iedereen die bij de bus hoorde wist onze namen, omdat we die dag ervoor al plaatsen gereserveerd hadden. Dus dan was het Petra, do you need something, Elske, are you ok? Vonden ze heel leuk. Om een uur of 4 kwamen we vervolgens in Mombasa aan, vanuit waar we de nachtbus naar Kitui zouden nemen. Nou dat werd een hele lange reis. We gingen om 8 uur 's avonds weg en zouden om 6 uur 's ochtends aankomen. Maar er stond een gigantische file vlak na Mombasa, waardoor we zo'n 6 uur vertraging opliepen en dus pas om 12 uur 's middags in Kitui aankwamen. Dat was dus een reis van bijna 31 uur, zonder bed. We waren kapot toen we aankwamen. En dan heb je nog al die jongens die op het raam van de bus gaan tikken als je ergens stilstaat (en dan ook vooral door blijven gaan als je ze negeert), nee flikker op ik wil geen banaan kopen, ook geen geit, en ik wil al helemaal niet met je trouwen. Eenmaal in Kitui moesten we gelijk door naar een interview, vragen stellen, beleefd en gezellig doen. Ik was blij toen de dag voorbij was en ik mocht slapen. Vanochtend zijn we weer terug gegaan naar Nairobi, wat gelukkig niet meer zo ver was. Ik had niet gedacht dat ik dit ooit zou zeggen, maar ik was blij dat we weer terug waren. Eindelijk weer ruimte om ons eigen plan te trekken, niet zo extreem aangestaard te worden en iets anders te eten dan rijst, kip en bonen. We gaan vanavond dan ook lekker uit eten met Nishi, die heel hard moest lachen toen ik zei dat ik voor alle geciviliseerde dingen in was. Want ik kan het wel ontkennen, maar op een gegeven moment ga je stromend water, elektriciteit en een beetje afwisseling in je maaltijden toch missen, hoe verwend dat ook klinkt. Dus wij gaan nu nog even genieten van onze dagen hier in Nairobi, en hard werken om zoveel mogelijk van het verslag af te krijgen. Donderdag gaan we op pad, richting Uganda. Daar heb ik heel veel zin in. Lekker de toerist uithangen, dat kan toch ook wel eens fijn zijn.